TIN TỨC

Doanh nghiệp bưu chính muốn dùng chung hạ tầng

ICTnews - Chi phí vận chuyển chiếm khoảng 30-40% giá thành dịch vụ bưu chính, do đó việc tiết kiệm chi phí vận chuyển luôn là bài toán hàng đầu của các doanh nghiệp chuyển phát nhanh.

Giải bài toán tiết kiệm chi phí Hạ tầng mạng bưu chính, chuyển phát có thể hiểu là hệ thống bao gồm mạng lưới bưu cục, điểm BĐVHX và các tuyến đường thư. Hiện nay Bưu chính Việt Nam (VietnamPost) đang dẫn đầu về hệ thống hạ tầng với 14.911 điểm phục vụ bưu chính (trong đó có 10.640 điểm BĐVHX), mạng vận chuyển với 4.540 tuyến đường thư và 11.000 tuyến phát xã. Kế đó là Bưu chính Viettel với mạng lưới bưu cục và đường vận chuyển phủ rộng đến 92% số huyện trên cả nước.

Còn lại trong số hơn 40 doanh nghiệp đã được Bộ TT&TT cấp phép hoạt động chuyển phát thư thì đa phần có chi nhánh ở các tỉnh, TP lớn; với những tỉnh có sản lượng ít doanh nghiệp chỉ thiết lập tuyến phát. Ngay cả những doanh nghiệp đã hoạt động lâu năm và có thương hiệu như Netco, Tín Thành cũng chỉ lập chi nhánh ở khoảng hơn 10 tỉnh, thành lớn, còn những doanh nghiệp mới hoạt động thì chỉ có vài ba chi nhánh. Bản chất của dịch vụ bưu chính là làm dịch vụ vận chuyển cho nên lợi thế thuộc về những doanh nghiệp có mạng lưới thu gom và đi phát lớn, mạng lưới vận chuyển rộng khắp. Hầu hết các doanh nghiệp tự thiết lập tuyến đường thư của mình theo kiểu "mạnh ai nấy làm". Hệ quả là nhiều doanh nghiệp bưu chính chưa tận dụng hết tải trọng vận chuyển của các tuyến vận chuyển bằng ô tô. Đó chính là lý do khiến một số doanh nghiệp đề xuất việc sử dụng chung hạ tầng mạng bưu chính. Chi phí vận chuyển chiếm khoảng 30 - 40% giá thành dịch vụ bưu chính, do đó việc tiết kiệm chi phí vận chuyển luôn là bài toán hàng đầu của các doanh nghiệp này.

Ý tưởng dùng chung mạng vận chuyển bưu chính được ông Hoàng Quốc Anh - Phó Tổng giám đốc Bưu chính Viettel đưa ra với ICTnews từ vài năm trước đây đến nay đã được một số doanh nghiệp nhỏ ủng hộ. Ông Nguyễn Đức Thế - Tổng giám đốc Công ty CP thương mại và chuyển phát nhanh Nội Bài (Netco) cho rằng, khi mà các doanh nghiệp chưa thể xúc tiến thành lập Hiệp hội bưu chính, chuyển phát nhanh thì một nhóm các doanh nghiệp nên ngồi lại với nhau để bàn việc dùng chung hạ tầng mạng bưu chính. Theo ông Thế, nhiều tuyến đường thư hàng ngày có hàng chục xe bưu chính của các hãng khác nhau chạy song nhiều xe chỉ chở khoảng 50% thậm chí còn thấp hơn nữa tải trọng, gây lãng phí lớn. Do đó, thay vì mỗi doanh nghiệp chạy một chuyến xe cùng một tuyến thì cần phân tuyến ra, mỗi doanh nghiệp chạy một tuyến và hàng hóa của các doanh nghiệp bưu chính được chất lên cùng một xe. Tại mỗi địa phương có chung một điểm tập kết hàng, xe bưu chính chuyển hàng tới địa điểm này và bưu tá của các hãng tập trung nhận hàng ở đó. Doanh nghiệp có xe sẽ thu được phí vận chuyển từ các doanh nghiệp gửi hàng, còn những doanh nghiệp có hàng sẽ đảm bảo được thời gian và chất lượng dịch vụ.

Ông Nguyễn Ngọc Tùng - Tổng giám đốc Công ty CP Cung ứng dịch vụ bưu chính (IPOST) cũng đồng tình với quan điểm: "Việc chia sẻ mạng vận chuyển sẽ giải được bài toán tiết kiệm chi phí". Nhưng ông Tùng cho rằng, nếu dùng chung hạ tầng theo kiểu phân ra xe mỗi hãng chạy một tuyến sẽ có 2 vấn đề xảy ra: Chi phí giá thành cho từng tuyến thế nào và quyền ưu tiên ra sao? Chẳng hạn, một tuyến có một xe của hãng A chạy hàng ngày, trong trường hợp có ngày mà hàng nhiều vượt quá tải trọng thì quyền ưu tiên thuộc về hãng nào được đi trước? Hoặc nếu trường hợp cần tăng xe thì đơn vị nào có xe và chi phí giá thành cho mỗi tuyến cũng khác nhau. Bên cạnh đó, phải có quy định rõ ràng về chất lượng vận chuyển, trong trường hợp hàng hóa hỏng thì bên nào chịu trách nhiệm và bồi thường cho khách hàng ra sao? "Muốn dùng chung mạng vận chuyển thì cần có một quy chuẩn thật minh bạch để các doanh nghiệp yên tâm sử dụng. Nếu không sẽ xảy ra tình trạng các doanh nghiệp tranh khách của nhau", ông Tùng nói.

Xuất hiện công ty chuyên cung ứng dịch vụ vận chuyển thư Ông Nguyễn Ngọc Tùng cho biết, chính vì những khó khăn trên mà đến nay các doanh nghiệp chưa thể ngồi lại để bàn việc chia sẻ tuyến đường vận chuyển. Và IPOST từ hơn 2 năm nay đã cung cấp dịch vụ chuyên về vận chuyển thư cho các hãng chuyển phát nhanh trong nước. IPOST là doanh nghiệp chuyển phát nhanh đầu tiên ở Việt Nam không cung cấp dịch vụ trực tiếp tới khách hàng (không tổ chức gom hàng), mà khách hàng của IPOST chính là các hãng chuyển phát nhanh. Ở những tuyến có sản lượng ít, IPOST tập hợp thư từ của các hãng (thậm chí có ngày chỉ vài ba cái thư) và chuyển tới nơi. Những nơi mà hãng nào không có tuyến phát thì IPOST cung ứng luôn dịch vụ phát thư để hỗ trợ. Vì thường chuyển thư tới các nơi có sản lượng thấp nên IPOST đã ký hợp đồng với các đơn vị vận tải chứ không tổ chức tuyến xe riêng.

Hiện đã có hơn 40 hãng chuyển phát nhanh trong nước dùng dịch vụ của IPOST. IPOST cam kết đảm bảo chỉ tiêu thời gian dịch vụ chuyển phát nhanh do các hãng công bố và ứng dụng một hệ thống định vị online để đảm bảo chất lượng. Như vậy, IPOST đã tận dụng nguồn sản lượng mà Bưu chính Việt Nam muốn từ chối. Bởi lâu nay, các doanh nghiệp chuyển phát nhanh thường chuyển tiếp thư từ qua đường thư của Bưu chính Việt Nam ở những tuyến họ không có khả năng vận chuyển theo hình thức như đại lý. Tuy nhiên, những đơn vị này thường bị Bưu chính Việt Nam phàn nàn là tranh giành khách hàng và kinh doanh trên lưng của bưu chính. Tuy nhiên, ông Tùng khẳng định rằng, thực ra các hãng chuyển phát nhanh chỉ gom và gửi hộ cho khách hàng qua mạng bưu chính chứ họ chả lời lãi gì. Thực chất là Bưu chính Việt Nam có lợi vì tăng thêm sản lượng, thêm khách hàng mà không phải trả chi phí thu gom và phát. Ông Nguyễn Đức Thế cũng chia sẻ, khách hàng gửi thì doanh nghiệp phải nhận chứ việc chuyển qua Bưu chính Việt Nam chỉ là làm không công. Hơn nữa, các hãng nhỏ còn phải gánh phần rủi ro lớn vì nếu bị mất, hỏng hoặc phát sinh khiếu nại thì các hãng phải đi giải quyết với khách hàng chứ không phải là Bưu chính Việt Nam. Trong khi đó, phía IPOST khẳng định chi phí gửi qua công ty này vẫn đảm bảo cho các doanh nghiệp chuyển phát nhanh có một khoản lợi nhuận.